koolstofmonoxidevergiftiging CO certificering

Risico koolstofmonoxidevergiftiging beperken: nieuwe CO-certificering

Koolmonoxidevergiftiging blijft ieder jaar een ongekend hoog aantal slachtoffers maken. Uit een rapport van de Onderzoeksraad voor Veiligheid uit november 2015 blijkt dat het gros van de koolstofmonoxide-ongevallen veroorzaakt wordt door handelen / nalaten van installateurs van verbrandingstoestellen. De overheid is daarom al sinds 2016 bezig om een verplichte certificering voor installatiebedrijven en installateurs op te leggen. Dergelijk wetsvoorstel over CO-certificering werd op 28 mei 2019 door de Tweede Kamer aangenomen. Ik leg in dit artikel graag uit wat dit betekent voor ons, als installateurs van kachels en openhaarden, en voor u.

Hoog aantal slachtoffers koolstofmonoxidevergiftiging

Uit een recente inventarisatie van BNR op basis van berichtgeving in de media, blijkt dat in de periode van september 2018 tot mei 2019 al zeker 74 mensen naar het ziekenhuis zijn afgevoerd als gevolg van koolstofmonoxidevergiftiging; twee daarvan zijn overleden. In deze cijfers zijn alle interventies van ambulancepersoneel, waarbij slachtoffers ter plekke behandeld konden worden, niet meegerekend. En omdat lang niet alle koolstofmonoxidevergiftigingen de media halen, is het aannemelijk dat het werkelijk aantal slachtoffers nog hoger ligt. De cijfers van BNR sluiten aan bij deze die Geas Energiewacht al jarenlang bijhoudt over het aantal koolmonoxideslachtoffers. Brandweer Nederland meldt dat koolstofmonoxidevergiftiging jaarlijks gemiddeld tien tot vijftien dodelijke slachtoffers eist en nog eens enkele honderden mensen in het ziekenhuis doet belanden.

Sluipmoordenaar

Dat koolstofmonoxidevergiftiging jaar na jaar zoveel slachtoffers maakt, ligt vooral aan het feit dat koolstofmonoxide (CO) een kleurloos en reukloos giftig gas is. Het is een echte sluipmoordenaar, zeg maar. Dit maakt het dan ook erg gevaarlijk. Koolstofmonoxide hecht zich aan het zuurstoftransporteiwit hemoglobine in de rode bloedcellen, waardoor het noodzakelijke zuurstofgas verdrongen wordt. Koolstofmonoxide kan zich veel beter en sneller met de hemoglobine binden dan gewoon zuurstof. Dit zorgt ervoor dat zelfs al een geringe concentratie van koolstofmonoxide in de lucht voor relatief veel koolstofmonoxide in het bloed kan zorgen. Hierdoor treden vergiftigingsverschijnselen dan ook al vrij snel op. Denk aan symptomen als hoofdpijn, misselijkheid, duizeligheid en vermoeidheid. Een langere blootstelling leidt tot bewusteloosheid en uiteindelijk de dood, door zuurstoftekort in de hersenen.

Koolstofmonoxide ontstaat onder meer door onvolledige verbranding van koolstof, fossiele brandstoffen of andere brandbare koolstofverbindingen. Het zit bijvoorbeeld in de uitlaatgassen van auto’s, in tabaksrook en natuurlijk in de afvoergassen van kachels, geisers en CV-ketels.

Koolstofmonoxidevergiftiging kan eigenlijk iedereen overkomen, maar factoren die het risico gevoelig verhogen, zijn:

  • een verbrandingstoestel, zoals een kachel, geiser, CV- of combiketel, dat verkeerd geïnstalleerd of kapot is / niet goed (meer) werkt. Als het toestel ook nog in een onvoldoende geventileerde ruimte staat en er bijvoorbeeld geen directe afvoer van de verbrandingsgassen naar buiten is, wordt het gevaar op koolstofmonoxidevergiftiging alleen maar nog groter.
  • afvoer-, rook- en schoorsteenkanalen, die niet goed geïnstalleerd en / of slecht onderhouden zijn. Een (sterk) vervuild rookkanaal zorgt ervoor dat de verbrandingsgassen (waaronder koolstofmonoxide) ook in huis terecht kunnen komen.
  • verkeerde stookgewoonten. Gebruik uw kachel of haard bijvoorbeeld liever niet als ‘allesbrander’, want hierdoor worden de afvoerkanalen sneller vuil.
Om het risico op koolstofmonoxidevergiftiging te beperken, is een goede installatie en onderhoud van uw verbrandingstoestel én rookkanalen essentieel. Kies daarom altijd voor vakbekwame installateurs en onderhoudsmonteurs!

Certificeringseisen installateurs

Omdat uit een onderzoek van de Onderzoeksraad voor Veiligheid blijkt dat de meerderheid van de ongevallen met koolmonoxide veroorzaakt wordt door een tekortschieten van de kwaliteit van werken / installatie, moet er een wettelijk kader komen voor kwaliteit en naleving. De Tweede Kamer heeft op 28 mei 2019 jongstleden ingestemd met het wetsvoorstel voor een verplichte certificering voor verwarmingsbedrijven. Er wordt nu gewerkt aan een praktische uitwerking van de wet, een Algemene Maatregel van Bestuur (AMvB), die de Tweede Kamer nog moet goedkeuren. Als het voorstel na de zomer ook nog door de Eerste Kamer wordt aangenomen, zullen de nieuwe regels opgenomen worden in een aanpassing van de (bestaande) Woningwet. Als alles verloopt zoals gepland, mogen werkzaamheden aan CV-ketels, geisers en gashaarden vanaf 1 januari 2021 alleen nog uitgevoerd worden door gecertificeerde bedrijven met vakbewame monteurs. Hierdoor moet het aantal (gevaarlijke) fouten bij werkzaamheden aan gasverbrandingsinstallaties verminderen en moeten fouten tijdens de controle voordat een installatie in gebruik wordt gesteld, opgemerkt worden.

Wat de nieuwe eisen precies zijn, is nog niet bekend. Voor een concretisering van de eisen én de nodige tijd voor bedrijven en monteurs om certificaten en diploma’s te halen, zal het overgangsjaar 2020 hard nodig zijn. De wet geeft in ieder geval wel al een kader aan. Het gaat om een procescertificering, wat inhoudt dat er zowel eisen gesteld worden aan gasverbrandingsinstallaties als aan de vakbekwaamheid van de monteur, die verantwoordelijk is voor de ingebruikstelling op locatie van de installatie. De wet gaat alleen over het uitvoeren van werkzaamheden aan gasverbrandingstoestellen (gasgestookte CV-installaties, gaskachels en -sfeerhaarden en warmtapwatertoestellen) en bijbehorende luchttoevoer en rookgasafvoer, inclusief het controleren en in gebruikstellen van de gasverbrandingsinstallatie na de uitgevoerde werkzaamheden. Werkzaamheden aan gasleidingen en warmte-afgiftesystemen vallen buiten de scope van de wettelijke certificering.

Bij Daniëls Openhaarden zijn we trots op ons vakbekwaam personeel.

Gevolgen van de verplichte certificering

Wanneer de wet naar verwachting per 1 januari 2020 ingaat en de certificering per 1 januari 2021 verplicht is, betekent dit dat bedrijven die niet-gecertificeerd zijn maar in 2021 toch werken aan gasverbrandingsinstallaties, in overtreding zijn. De gemeente kan hen dan een dwangsom opleggen. Maar ook voor u, als opdrachtgever, heeft de wet gevolgen. Wanneer u een gasverbrandingsinstallatie door een niet-gecertificeerd installatiebedrijf in bedrijf laat stellen, bent u ook strafbaar. U zult gecertificeerde bedrijven kunnen herkennen aan een speciaal beeldmerk en u vindt ze ook terug op een register dat de overheid bijhoudt.

Voor ons bedrijf, Daniëls Openhaarden, betekent het dat we gecertificeerd moeten zijn én dat onze monteurs die de zogenaamde inbedrijfstelling en overige werkzaamheden aan gaskachels en -haarden uitvoeren, gediplomeerd moeten zijn op basis van de nieuwe eisen. Dit kunnen we alleen maar toejuichen; we zijn trots op ons vakbekwaam personeel en hun kennis up-to-date houden of uitbreiden waar nodig, zorgt er alleen maar voor dat we onze kwaliteit op topniveau kunnen behouden.

Moara Daniëls

 PS: Lees ook onze praktische tips om het risico op koolstofmonoxidevergiftiging te beperken.